Talenty w czterech domenach
Tak jak na wiele sposobów można definiować talenty, tak na wiele sposobów można je diagnozować. Ja skoncentruję się na przedstawieniu teorii Instytutu Gallupa i profilu badania talentów i mocnych stron StrengthsFinder®, ponieważ mam najlepsze doświadczenia związane z tym narzędziem.
Według Instytutu Gallupa definicja talentu brzmi następująco: „Talent to każdy powtarzający się wzorzec myślenia, odczuwania lub zachowania, który może znaleźć pożyteczne zastosowanie” (M. Buckingham, D. Clifton – Teraz odkryj swoje silne strony, MTBiznes, Warszawa 2003, s. 62).
Każdy człowiek ma talent
Z perspektywy tej definicji każdy człowiek ma talent. Oto przykłady ilustrujące powyższą definicję: jeśli jesteś dociekliwy, to jest to twój talent, jeśli jesteś czarujący, to jest to twój talent, jeśli umiesz planować, to właśnie jest twój talent, jeśli umiesz strategicznie myśleć, to twój talent. Twórcy teorii opisują 34 cechy specyficzne, które nazywają talentami. Z tej perspektywy talenty, rozumiane jako wzorce myślenia, odczuwania lub zachowania, każdy z nas z pewnością ma.
Instytut Gallupa proponuje narzędzie diagnostyczne – test, umożliwiający określenie swoich pięciu najsilniejszych wzorców myślenia, odczuwania i działania z listy proponowanych 34 cech. Warto jednak w tym miejscu dodać, że możemy sami, również bez testu budować naszą samoświadomość, prowadząc obserwacje z zakresu – jak myślę? Jak działam? Jak i co odczuwam?
Jak odkryć swoje talenty?
Oto kilka wskazówek:
- Uświadamiać sobie swoje spontaniczne reakcje.
- Zbadać swoje pragnienia i dążenia.
- Odkryć, kiedy następuje szybkie uczenie się czegoś (przypływ energii, olśnienia, flow).
- Zwrócić uwagę, które działania zawsze nam dają uczucie zadowolenia i
- określić i nazwać obszary działań, które budzą nasz entuzjazm i motywację wewnętrzną.
- Odpowiedzieć sobie na pytanie – Co lubię robić?
Dla osoby początkującej w analizowaniu i rozpoznawaniu talentów w zespole, wybór spośród 34 definicji i przyporządkowanie ich do konkretnej osoby może być niezwykle trudny. Najłatwiej będzie nam zidentyfikować u innych te talenty, które sami posiadamy. Posługujemy się wtedy zasadą on/ona ma tak jak ja. W drugiej kolejności zauważymy te talenty, których zdecydowanie sami nie posiadamy, a przynajmniej są na końcu listy. Wtedy zadziała zasada on/ona ma zupełnie inaczej niż ja – ja tak nie mam.
Strategiczne myślenie, wykonywanie, budowanie relacji, wpływ na innych
I tu Instytut Gallupa przychodzi nam z pomocą. W trakcie rozwijania teorii talentów autorzy doszli do wniosku, iż niektóre z talentów są do siebie w pewien sposób podobne. Podam kilka przykładów: talenty Intelekt i np. Analityk dotyczą bardzo specyficznego sposobu myślenia i właściwie ich cechą dominującą jest głównie myślenie oderwane od czasu, ludzi i miejsca. Z drugiej strony, są takie talenty, jak Organizator, Naprawianie czy Odpowiedzialność, których dominującą cechą będzie działanie bez zbędnego zastanawiania się. Te talenty w swojej naturze mają wykonywanie spraw im powierzonych – tu i teraz. I są też takie talenty, których posiadaczom najbardziej zależy na relacjach z innymi. Do tej grupy zaliczyć można np. taki talent jak Bliskość, Integrator lub Empatia. Dla tych talentów najważniejsi będą ludzie, nie myślenie o nich, nie działanie, ale sami ludzie. Natomiast w ostatniej grupie znajdują się talenty, które też skupiają się na relacjach, ale pod kątem wywierania wpływu na innych i tu doskonałym przykładem będzie talent Czaru albo talent Dowodzenia.
W ten właśnie sposób powstały cztery domeny talentów – strategicznego myślenia, wykonawcze, budowania relacji oraz wpływu na innych. Więc zanim zaczniemy zgadywać, jakie talenty posiada dana osoba, rozpocznijmy od zastanowienia się, talenty z których grup będą u tego kogoś dominować.
